Hofstad

Den Haag is de enige stad in Nederland die zich met recht hofstad mag noemen, en dat al meer dan 700 jaar. De geschiedenis van Den Haag als hofstad begint in de 13de eeuw wanneer de graven van Holland zich hier vestigen en een paleis laten bouwen: de Ridderzaal op het Binnenhof. Direct daarnaast laten zij de Hofvijver aanleggen.

Ook nadat in 1581 de laatste graaf, Filips II van Spanje, is afgezworen en Holland onderdeel wordt van de Republiek der Verenigde Nederlanden, blijft Den Haag hofstad. De stadhouders uit het Huis van Oranje-Nassau krijgen hun eigen vertrekken op het Binnenhof, maar laten ook paleizen bouwen even buiten Den Haag: Huis Honselaarsdijk, Huis ter Nieuburch en Huis ten Bosch. Den Haag kent onder de Oranjes een bloeiende hofcultuur.

Wanneer Nederland in 1813-1815 na de Franse overheersing een koninkrijk wordt, vestigt koning Willem I zich in Den Haag. Sindsdien is de stad bijna onafgebroken de residentie van de regerend vorst geweest.

Hofstad

1984 – Lange Voorhout

Lange Voorhout
Sluiten

Kermis tijdens Koninginnedag, 1984, foto: fotobureau Thuring, collectie Haags Gemeentearchief

De koninklijke familie viert Koninginnedag 1984 in Den Haag. Een ritje met de Spider op de kermis: van links af prins Claus, prins Constantijn, prinses Juliana, koningin Beatrix, prins Johan Friso

Het begin van het jaarlijks vieren van Konings- of Koninginnedag ligt in de negentiende eeuw. De verjaardag van koning Willem I op 24 augustus werd vooral in grotere steden gevierd met kerkdiensten en parades. Het was geen groot feest. ‘Koningsdag’ was een feest dat lokaal werd georganiseerd en gevierd. Volgens krantenberichten naar aanleiding van de verjaardag van Willem III vormde de feestdag een voortzetting van het vieren van Waterloo-dag op 18 juni ter herinnering aan de veldslag in 1815 waarin Napoleon werd verslagen. De veldslag betekende het begin van het Koninkrijk der Nederlanden en het vieren van de zege van Prins Willem van Oranje en de geallieerden op Napoleon werd een belangrijke nationale feestdag voor de kersverse natie.

Naast Koningsdag kende men Koninginnedag en Prinsessendag. De verjaardag van Emma, de tweede echtgenote van Willem III, werd op 2 augustus gevierd als een volksfeest met verlichting in de bossen, muziek en volksspelen in de middag. Als nationale feestdag nam Emma’s Koninginnedag omstreeks 1883 de rol over van Waterloo-dag.

Prinsessendag ontstond als een kinderfeest ter ere van Wilhelmina die op 31 augustus 1880 was geboren. Het betekende vakantie op alle scholen, chocolade en koek voor de armen en oranjestrikken op de hoed en schouder.

Bekijk in Streetview

Ook op deze locatie

Delen

Haagse kaart

Hier ontdekt u de groei van Den Haag door de eeuwen heen. Daarmee krijgt u inzicht in 6000 jaar Haagse geschiedenis; van de prehistorie, het ontstaan van het Binnenhof tot nu.

In de kaart vindt u de historische collecties van de stad. Per tijdvak of per thema maakt u kennis met bijzondere voorwerpen, schilderijen, archeologische vondsten en gebouwen.